نشریه تخصصی ساختمان

مرجع تخصصی استاندارد ها و اطلاعات ساختمان

نشریه تخصصی ساختمان

مرجع تخصصی استاندارد ها و اطلاعات ساختمان

۱۷ مطلب در آذر ۱۴۰۰ ثبت شده است

  • ۰
  • ۰

داکت چیست و چه کاربردی دارد

داکت های فلزی کانال هایی هستند که برای محافظت، حفظ زیبایی فضا و نیز مسیر انتقال سیم ها و کابل ها از آنها استفاده می گردد.

داکت امروزه از المان هایی می باشد که در ساختمان سازی مدرن از آنها استفاده می شود زیرا تعدد و تجمع سیم ها و کابل ها در یک فضا، موجب ایجاد منظره زشتی می گردد و در عین حال ممکن است برای افراد حاضر در محل خطرناک نیز باشد بنابراین شرکت های مختلفی اقدام به تولید انواع آن ها (ساده، شیاردار، پارتیشن دار،) در جنس و سایزهای مختلف نموده اند که هرکدام کابرد خاص و ویژه ای دارند و در اینجا به مواردی از آن ها اشاره خواهیم داشت.

داکت

به طور کلی بد نیست بدانید که در ساختمان سازی یکی از کارهای مهمی که انجام می شود سیم کشی برق ساختمان است که از تعداد زیادی سیم و کابل با ابعاد و اندازه های مختلف برای این منظور استفاده می گردد اما همواره وجود این سیم ها و کابل ها در یک فضا دردسرساز بوده زیرا علاوه بر اینکه ظاهر نامناسبی را ایجاد می کنند در عین حال ممکن است در اثر برخورد اشیا یا افراد با آنها خطر برق گرفتگی یا آتش سوزی ایجاد گرد؛ به همین دلیل همواره انسان در تلاش بوده است تا از روش های مختلفی همانند استفاده از انواع داکت و ترانکینگ برای پنهان کردن این عناصر استفاده نماید البته سالم ماندن آنها و آسیب ندیدنشان نیز حائز اهمیت می باشد.

داکت، جایگزین روش های سنتی

روش های مختلفی برای پوشاندن کابلها و سیم های یک ساختمان وجود دارد به طور مثال برای سیم کشی های بزرگ و قوی کانال های زمینی حفر می شده که پس از کندن گودالی کف آن را آجر چینی می کردند و با ماسه داخل آن را پر می کردند و سپس کابل ها را روی آن قرار داده و به ضخامت حدوداً ۱۵ سانتیمتر مجدداً ماسه می ریزند در این حالت کابل کاملا در داخل زمین جای می گیرد البته بسته به تعداد و ضخامت آنها عمق این گودال ها متفاوت است اما امروزه استفاده از انواع داکت و ترانکینگ در مدلهای مختلف و در فضاهای داخلی ساختمانی افزایش یافته است.

داکت فلزی

داکت فلزی جایگزین داکت پلاستیکی با ویژگیهای خاص ضد آفتاب، سرما و گرما، فاقد تغییر رنگ و کدری، مقاوم و عدم آسیب پذیری، ضد حریق، قابلیت ایجاد پارتیشن، پانچ، بست گیر، گستردگی استفاده در گودال آسانسور، محیط های دارای اهمیت ضد حریق، فضای باز، مراکز صنعتی، واحد های تولیدی و می باشد و از جنس فولاد، پوشش گالوانیزه، الکترو گالوانیزه و پلی اتیلن ساخته شده اند و دارای کاربردهای زیر می باشند: داکت فلزی به خاطر ایجاد حفاظت بیشتر برای کابل های برق در نزدیکی ماشین ها و همچنین بدلیل استحکام بالا در مکان هایی که نیاز به حفاظت مکانیکی بالا است استفاده می شود و دارای کاربردهای زیر می باشند :

  •  در حوالی دستگاه ها و ماشین ها
  • در محوطه کوریدورها و راه پله ها
  • قابلیت نصب بر روی بدنه ماشین ها، دیوارها و غیره

داکت های ضد حریق

داکت های ضد حریق، از صفحات استیل و پوشش داخلی برآمده تشکیل شده است و در صورت وقوع حریق، این داکت ها از انتشار آتش جلوگیری می کنند و راه های اضطراری و فرار به کمک این داکت ها می تواند ایمن و عاری از آتش و دود باقی بماند. داکت های PYROLINE تست شده است و ثابت شده است که برای مسیر های اضطراری نوع I30 و I120 ، مناسب می باشد.شکل آنها منطبق بر استاندارد داکتهای rapid 80 می باشد و سر پوش ها می توانند به پایه به راحتی، قفل شوند و برای اتصالات هم پتانسیل نیز مناسب اند.

ویژگی داکت های ضد حریق :

  • جلوگیری ایمن از پخش آتش
  • حفاظت از راه های فرار و اضطراری در مقابل حریق کابل ها
  • اتصال هم پتانسیل از طریق بست قفل شونده
  • عدم وجود پیچ انتهایی در داخل ( بدون ریسک خرابی کابل )

 

  • هنگامه میرزایی
  • ۰
  • ۰

عایق حرارتی چیست؟

عایق حرارتی به پوششی گفته می شود که از انتقال گرما و حرارت از یک مکان به مکان دیگر جلوگیری به عمل می آورد. حرکت گرما از مکان گرم به مکان سرد است، از این رو برای ممانعت از انتقال گرما به فضای سرد باید از عایق های حرارتی استفاده شود. از عایق حرارتی در مکان های مختلف استفاده می شود، از جمله دیوارها، سقف، پوشش لوله های آب گرم و سرد و کف ساختمان.

وقتی درجه حرارت محیط متعادل باشد فرد آرامش بیشتری داشته و به فعالیت های روزانه می پردازد. عایق کاری ساختمان را در زمستان گرم و در تابستان خنک نگه می دارد.

خرید و نصب عایق در مرحله اول ممکن است کمی هزینه بردار باشد، اما در طولانی مدت منجر به صرفه جویی در هزینه ها شده و صرفه اقتصادی در بر خواهد داشت. پوشش قسمت های مختلف ساختمان با عایق حرارتی منجر به صرفه جویی 50 درصدی مصرف سوخت و انرژی می شود.

انتخاب یک عایق حرارتی مناسب با توجه به شرایط آب و هوایی و دمای محیط صورت می گیرد. ضخامت عایق باید به اندازه ای باشد که با حداقل میزان ممکن بتواند هدر رفت انرژی را کاهش دهد.

از جمله ویژگی هایی که یک عایق خوب بدان نیازمند است می توان به مقاومت حرارتی بالا، مقاومت فشاری ایده آل، عدم رشد قارچ و کپک، مقاومت در برابر نم و رطوبت و چگالی بالا اشاره نمود.

در حال حاضر عایق های حرارتی که به بازار عرضه می شوند به صورت تخته ای، فله ای، نواری، لحافی، لوله ای و آجری می باشند.

یک عایق حرارتی خوب چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟

     در برابر حرارت، عوامل میکروبی و قارچی، فشار و اشعه ماورای بنفش مقاومت بالایی داشته باشد.

     از لحاظ شیمیایی خنثی باشد و در برابر عوامل خارجی واکنش ندهد.

    در مقابل حرارت و گرمای زیاد چروک نشود.

    چگالی مناسبی داشته باشد.

    عمر مفید و بالایی داشته باشد.

 

 

  • هنگامه میرزایی
  • ۰
  • ۰

مزایای بلوک هبلکس و مقایسه آن با سایر بلوک های ساختمانی

انواع بلوک سبک در حال حاضر محبوبیت زیادی در بین فعالان حیطه ساخت و ساز و یا کسانی که قصد بنا کردن یک ساختمان شخصی را دارند، به دست آورده است.

در این میان بلوک سبک هبلکس همان متریالی­ است که شما به هنگام بنا کردن ساختمان خود، برای دیوار چینی به آن نیاز دارید. جنس بلوک هبلکس ساختمانی از بتن ساده است، که طی فرآیندی خاص متخلخل می­شود.

این نوع بلوک به علت سبک بودن و مقاومت بالایی که در مقابل فشار، دما و حرارت دارد؛ مناسب­ترین گزینه برای به کار بردن در ساختمان­های مسکونی، صنعتی و تجاری می­باشد.

همچنین قابلیت برش­خوری بلوک سبک هبلکس ساختمانی، باعث سهولت در لوله ­گذاری و سیم­ کشی دیوارها شده و در نتیجه تجربه کاربری دلچسبی را به همراه دارد.

بافت بلوک سبک هبلکس به صورت متخلخل بوده و سلول­های هوایی فراوانی در آن مشاهده می­شود. همین موضوع باعث ایجاد استحکام و مقاومت بالای آن در مقابل زلزله شده ­است!

مشخصات فنی بلوک هبلکس

بلوک سبک هبلکس یا به اصطلاح ای ای سی (AAC) از موادی چون؛ پودر آلومینیوم، پور منیزیم، آهک میکرونیزه، سیلیس و سیمان سفید ساخته می­شود. ابعاد بلوک­های سبک هبلکس به طور معمول ۶۰۰*۲۵۰*۷۵ می­باشد. ناگفته نماند که بلوک­ سبک هبلکس ساختمانی قابلیت سفارشی سازی نیز دارد و بر طبق مطالبات مشتری و اندازه و ابعاد سازه مورد نظر برش داده می­شود.

وزن یک متر مربع از بلوک هبلکس ۵۵۰ الی ۶۰۰ کیلوگرم می­باشد، که این مقدار یک سوم وزن یک متر مربع آجر فشاری است. همچنین حجم یک بلوک هبلکس به ضخامت ۱۰ سانتی متر برابر با حجم ۲۰ عدد آجر فشاری می­ باشد.

وجود آهک در بافت بلوک هبلکس موجب بالا رفتن مقاومت آن در مقابل صوت و حرارت شده ­است. آلومینیوم نیز نقش متخلخل کننده و ایجاد کننده سلول­های هوایی را در این نوع بلوک سبک بر عهده دارد.

همچنین وجود سیلیس در ترکیب بلوک سبک هبلکس ساختمانی، خاصیت غیر قابل اشتغال بودن را به امتیازات این بلوک­های منحصر به فرد اضافه کرده­است.

مزایای بلوک سبک هبلکس

بلوک سبک هبلکس ویژگی­های زیادی دارد که آن را به پرکاربردترین، مطلوب­ترین و مورد پسندترین مصالح برای دیوار چینی سازه تبدیل کرده­است. بارزترین امتیازاتی که بلوک هبلکس نسبت به دیگر مصالح ساختمان­سازی دارد عبارتند از:

وزن کم؛

این ویژگی در بلوک­ سبک هبلکس باعث کاهش بارهای وارده به سازه شده و در نتیجه حجم سازه را به میزان چشمگیری کم می­کند. همین امتیاز خود باعث ایجاد مقاومت ساختمان در مقابل زلزله می­شود.

سبک بودن بلوک هبلکس باعث راحت در اجرا، سهولت در حمل و نقل و کاهش قابل توجه هزینه­های ساخت و ساز شده­است.

عایق دما و حرارت؛

بلوک سبک هبلکس به خاطر ترکیبات خود و بافت متخلخلی که دارد، به شدت در مقابل دما و حرارت مقاوم است. این موضوع باعث صرفه­جویی در انرژی شده و به پایداری محیط زیست کمک می­کند.

مقاوت در مقابل زلزله، یخ زدگی و آتش گرفتگی؛

بلوک سبک هبلکس در مقابل یخ زدگی و آتش گرفتگی مقاوم است. این ویژگی اهمیت زیادی در بحث ایمنی در ساختمان سازی دارد.

همچنین سبک بودن این نوع از بلوک­ها و نحوه اجرای آن باعث به وجود آمدن نوعی از مقاومت در مقابل زلزله و خرابی شده ­است.

سرعت در اجرا؛

به دلیل وزن پایین بلوک سبک هبلکس، دیوار چینی توسط آن با سرعت بالایی انجام می­گیرد. همین موضوع خود فواید زیادی را به همراه دارد. چرا که هر چه ساخت و ساز یک ینا زودتر تمام شود، هزینه­­های کمتری نیز برای نیروی کار، ملات و مواردی از این دست صرف می­شود.

حمل و نقل آسان ؛

بلوک سبک هبلکس باز هم به خاطر وزن کمی که دارد و سهولت در چینش و جا به جایی، به راحتی قابل انتقال به هر نقطه­ای می­باشد.

 

 

  • هنگامه میرزایی
  • ۰
  • ۰

بلوک سفالی

بلوک سفالی

بلوک سفالی ، نوعی بلوک است که برای ساخت آن از خاک رس و افزودنی‌های دیگر مانند آهک و استفاده می‌شود. پس از تهیه گل و قالب‌زدن و برش‌زدن، بلوک‌ها را خشک می‌کنند و سپس در کوره در دمای 900 درجه سانتی‌گراد می‌پزند. این عملیات به صورت صنعتی است و با ماشین‌آلات انجام می‌شود.

بلوک سفالی به عنوان پر مصرف ترین نوع مصالح در دیوارهای ساختمانی متشکل از خاک رس و آب که به صورت قالب‌های سوراخدار در ابعاد مختلف تولید می‌شود. بلوک‌های سفالی در بخش‌های غیر باربر ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرند. بلوک‌های سفالی در انواع دیواری و سقفی (سقف تیرچه بلوک) مورد استفاده قرار می‌گیرند.

مشخصات بلوک سفالی :

بلوک‌های سفال با ضخامت 5 تا 20 سانتیمتر به منظور کاربرد های مختلف تولید می گردند. سفال های متراکم و مقاوم در برخورد با یکدیگر صدای زنگ می دهند و با کشیدن ناخن روی آنها خط نمی افتد .سفال های مرغوب رنگ یکنواخت داشته و سطح آنها بدون ترک و آلوئک می باشد. همچنین میزان جذب آن باید بین 8 تا 16 درصد باشد.

مزایای استفاده از بلوک سفالی‌

‌مقاومت بالا در برابر آتش سوزی.

‌در صورتی که ساکنین ساختمان بخواهند وسیله‌ای (لوستر یا آویز) را به سقف متصل کنند براحتی می‌توانند با استفاده از دریل سقف را سوراخ کرده و از پیچ و رول پلاک استفاده نمایند.

معایب

احتمال آلودگی خاک رس به آهک در معدن کارخانه تولید کننده که موجب بروز ترک در سطح گچ خواهد شد.

سنگینی بلوک سفالی که موجب سنگینی سازه می‌شود. وزن هر متر مربع دیوار سفالی بالغ بر ۲۰۰ کیلوگرم است.

زمان اجرای نسبتاً طولانی

نیاز به لایه ضخیم تر گچ و خاک جهت هموار سازی سطح دیوار

بلوک سفالی فوم دار

در بلوک سفالی فوم دار از یک لایه فوم به عنوان عایق استفاده می‌شود. عایقکاری نقش بسیار مهمی در گرم نگه داشتن ساختمان در فصل زمستان و خنک داشتن آن در فصل تابستان دارد. به کمک عایقکاری می‌توان یک خانه را در زمستان ۵ درجه گرمتر و در تابستان ۱۰ درجه خنکتر نگه داشت. به این ترتیب علاوه بر کم شدن مصرف انرژی، از آلودگی محیط زیست نیز کاسته می‌شود و منابع انرژی برای استفاده آیندگان حفظ می‌شود.

 

  • هنگامه میرزایی
  • ۰
  • ۰

سیمان چیست و اجزای تشکیل دهنده سیمان کدام است؟

سیمان از چه موادی تشکیل شده؛ سیمان پودری است که از سنگ آهک و خاک رس تولید می شود و از مخلوط آن با مصالح سنگی دیگر خصوصا ماسه، شن و سنگ برای ساخت انواع ملات و بتن استفاده می گردد. مواد اولیه سیمان و قسمت عمده سیمان مصرفی از نوع سیمان پرتلند می باشد، که به آن سیمان پرتلند معمولی یا OPC13 نیز وجود ندارند که اکثرا در کارهای اجرایی در لایه های زیر سطحی استفاده می شود و همین طور سیمان با آلومینای بالا HAC15.

کاربرد سیمان در بتن

سیمان در بتن کاربرد دارد و وظیفه آن صرفا چسباندن دانه ها به یکدیگر است و به خودی خود تاثیری در مقاومت و باربری ندارد. از این رو بتن خوب بتنی است که وقتی نمونه ای از آن شکسته شود، دانه های سنگی آن از وسط شکسته شده و سیمان ها پاره نشود. سیمان ها دارای ریشه آهکی می باشند. به عبارت دیگر ماده اصلی سیمان و مواد تشکیل دهنده سیمان آهک و ماده اولیه اصلی تولید سیمان، سنگ آهک است. بر این اساس سیمان ترکیبی است از اکسید کلسیم (آهک) با سایر اکسیدها نظیر اکسید آلومینیوم، اکسید سیلیسیم، اکسید آهن، اکسید منیزیم و اکسید های قلیایی که میل ترکیب سیمان با آب داشته و در مجاورت هوا و در زیر آب به مرور سخت می گردد و دارای مقاومت می شود.

با توجه به مشخصه فوق سیمان می تواند دارای ترکیبات متفاوتی باشد و اصولا جزو ملات های آبی محسوب می گردد. ملات های آبی از دوران گذشته شناخته شده بودند. از جمله این ملات ها آهک است که مصری ها و یونانی ها با مخلوط کردن آن با خاکستر آتشفشانی، خاک آجر و آب به نوعی آهک آبی دست می یافتند که خاصیت سخت شدن و فشار پذیری داشت. با به کار بردن این ساروج رومی ها توانسته اند ساختمان های عظیمی بسازند که هنوز بقایای آن ها پس از گذشت چند هزار سال پا بر جا و قابل مشاهده باشد. سیمان معمولا در بسته های 50 کیلوگرمی به فروش می رسد، هر چند مصرف کنندگان بزرگ تجاری مانند کارخانه های ساخت بتن و کارخانه های قطعات بتنی پیش ساخته فله استفاده می کنند و حمل آن توسط تانکرهای خاصی صورت می گیرد.

خصوصیات انواع سیمان

سیمان به عنوان یکی از مواد تشکیل ‌دهنده ‌ی بتن، نقش مهم در ایجاد ویژگی ‌ها و خصوصیات مختلف برای آن داراست. امروزه انواع بسیار زیادی از سیمان تولید می‌ شود که هر کدام مختص یک یا چندین هدف می ‌باشد. بنابراین بسیار ضروری است که با انواع سیمان و کاربرد‌ های آن آشنایی لازم را داشت.

انواع سیمان

در این نوشتار به معرفی ۱۲ نوع از سیمان‌ های رایج و پرکاربرد می ‌پردازیم که عبارتند از:

 

سیمان زود سخت شونده

سیمان تندگیر

سیمان با تولید حرارت کم

سیمان با مقاومت سولفاتی بالا

سیمان تشکیل شده از سرباره کوره

سیمان با آلومینای بالا

سیمان سفید

سیمان رنگی

سیمان پوزولانی

  سیمان هوازا

سیمان منبسط شونده

سیمان هیدروگرافیک

  • هنگامه میرزایی
  • ۰
  • ۰

بتن ریزی در سرما

لازم است که بتن تازه در برابر آثار ویرانگر یخ زدگی محافظت شود بتنی که حتی یک بار در سنین اولیه یخ زده باشد در مقایسه با بتنی که یخ نزده باشد در برابر شرایط جوی از مقاومت کمتری برخوردار است و نیز آب بند نخواهد بود.

فواید استفاده از مواد مصرفی بتن

از خسارت به بتن ناشی از یخ زدگی در زمان‌ های اولیه که قرار است در هوای سرد استفاده شود، جلوگیری می ‌شود.

از رشد قدرت و مقاومت مورد نیاز بتن جهت آن اطمینان حاصل می ‌شود.

از شرایط مطلوب برای بهبود استحکام بدون استفاده از گرمای اضافی در زمان آن باید، اطمینان حاصل می ‌شود.

تغییر دمای سریع در بتن به منظور جلوگیری از ترک خوردگی در آن زمان، کنترل می‌ شود.

محافظت دائمی از ساختار بتن در آن زمان فراهم می‌ شود.

هدف استفاده از ضد یخ بتن

- از خرابی بتن به سبب یخ زدگی در مراحل زودتر جلوگیری می‌ کند.

- مطمئن می ‌شود که بتن استحکام لازم برای برداشت مطمئن از فرم‌ ها را ارتقا می ‌دهد.

- شرایط بهبودی را برقرار می ‌کند که قدرت انبساط طبیعی را بدون استفاده از دمای اضافی می ‌پروراند.

- تغییرات دمایی سریع را در داخل بتن محدود می‌ کند تا از ترک های دمایی جلوگیری شود.

- حفاظت دائمی با قابلیت استفاده مورد در خواست از ساختار را فراهم می‌ کند.

برای هر 10 درجه سانتی گراد (18 درجه فارنهایت) کاهش در دمای بتن، دفعات آن را دو برابر می ‌شود بنابراین تعداد دفعاتی که بتن به سبب یخ زدگی مستعد آسیب پذیری و خرابی می ‌باشد، افزایش می‌ یابد.

از دیگر اهداف مصرف مواد افزودنی بتن در آن زمان را می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

جلوگیری از خسارت به بتن ناشی از یخ زدگی در زمان ‌های اولیه

اطمینان از رشد مقاومت مورد نیاز بتن جهت آن

نگهداری از شرایط مطلوب برای بهبود استحکام بدون استفاده از گرمای اضافی در زمان بتن ریزی

کنترل تغییر دمای سریع در بتن به منظور جلوگیری از ترک خوردگی

محافظت دائمی از ساختار بتن

باید توجه داشته باشید که بتن گرم قرار داده شده در بستر سرما، گرما از دست می‌دهد و افت دما پیدا می ‌کند. دانستن این مسئله بسیار مهم است که اگر ساختار به دلیل کیورینگ و محافظت نامناسب دچار خرابی شده باشد رسیدن بتن به مقاومت 28 روزه مخصوص بی فایده خواهد بود.

بتنی که از یخ زدگی محافظت شده است تا وقتی که به مقاومت فشاری حداقل  برسد به (3.45MPA)

00PSI دلیل قرار گرفتن در معرض یک چرخه یخ زدگی تنها دچار خرابی نمی ‌شود. بتنی که محافظت می‌شود و یا احتمالا عمل آوری می ‌گردد علی‌رغم قرار گرفتن در معرض هوای سرد به مقاومت بالقوه خودش می‌ رسد. به جز در گرما و محوطه حفاظتی، نیازی به تامین رطوبت خارجی برای عمل آوری در زمان هوای سرد نیست و یا این نیاز کمتر می ‌گردد.

 

آیین نامه بتن ایران

مطابق آیین نامه بتن ایران (آبا) هوای سرد به وضعیتی اطلاق می‌ گردد که برای سه روز متوالی شرایط زیر برقرار باشد:

- دمای متوسط هوا در شبانه روز کمتر از 5 درجه سانتی گراد باشد.

- دمای هوا برای بیشتر از نصف روز از 10 درجه سانتی گراد زیادتر نباشد.

  • هنگامه میرزایی
  • ۰
  • ۰

ضدیخ بتن چیست

ضد یخ بتن یا افزودنی تندگیر کننده

بتن ریزی در هوای سرد یکی از چالش های بسیار بزرگ در صنعت ساخت و ساز می باشد. هوای سرد مشکلات زیادی را برای پروسه‌ ی بتن ریزی می آفریند. یکی از این مشکلات، مشکل یخ زدگی بتن است که در آن آب موجود در بتن یخ می زند و مانع انجام عملیات هیدراسیون می شود. به صورت کلی هم دمای پایین باعث می شود تا هیدراسیون با سرعت کمتری انجام شود. به این ترتیب کل پروسه‌ ی بتن ریزی و کسب مقاومت بتن با مشکلات زیادی روبرو می شود. نتیجه‌ ی این ها می تواند کاهش دوام و استحکام بتن باشد که باعث می شود تا سازه برای استفاده آنچه برایش طراحی شده، مناسب نباشد. در طولانی مدت هم ممکن است ترک های در بتن به وجود بیاید یا بتن به صورت ورقه ورقه در بیاید که به هیچ وجه دلخواه ما نیست. برای رفع این مشکل، ایده های مختلفی مطرح شده است که مهم ترین آن ها استفاده از ضد یخ است. اما ماده‌ای که به عنوان ضد یخ بتن از آن یاد می شود به شکل های مختلفی وجود دارد و مانند تمامی مواد دیگر دارای انواع مختلفی است. اما هدف در تمامی آن ها یکی است. اول این نقطه‌ی انجماد آب موجود در بتن را به طریقی کاهش دهیم. همچنین در عین حال دمای داخل بتن را افزایش دهیم.

ضد یخ های بتن مواد شیمیایی هستند که به منظور پایین آوردن نقطه انجماد فاز مایع به آب اختلاط بتن اضافه می گردند و تا دمای °C 30- کاربرد دارند. استفاده از ضد یخ در بتن ریزی در شرایط آب و هوای سرد، دارای اصول فنی ساده و بسیار سودمند می باشد که باعث صرفه جویی 20 الی 50 درصدی زمان و انرژی در مقایسه با عمل آوری با بخار، گرم کردن بتن و... می باشد.

در روسیه بیش از 40 سال تجربه بتن ریزی بدون گرم کردن بتن وجود دارد، این امر با توجه به آب و هوای بسیار سرد روسیه می باشد. ضد یخ ها در بتن درجا، بتن مسلح، سازه های یکپارچه پیش ساخته و... در دمای (هوا، زمین) زیر °C5 و تا کمترین دمای روزانه °C 30- مورد استفاده قرار می گیرند.

استفاده از ضد یخ بتن

ضد یخ بتن نام دیگری نیز دارد و آن شتاب دهنده به واکنش هیدراسیون بتن است. با افزودن ضد یخ به بتن، واکنش هیدراسیون با افزایش سرعت مواجه می شود و از آن جایی که این واکنش به شدت گرماده است، سرعت تولید گرما در بتن بالا می رود. این موضوع باعث می شود تا دمای بتن تا حد مطلوبی بالا برود و مشکل یخ زدگی دیگر بتن را تهدید نکند. هم چنین باعث می شود تا بتن خیلی سریع تر سخت بشود. این به آن معنی است که بتن به سرعت مقاومت خودش را به دست می آورد و زمان زیادی به آن داده نمی شود تا دمایش پایین برود. در عین حال با گرمایی که از طریق واکنش هیدراسیون تولید می شود، دمای بتن بالا می ماند.

اولین راه حل گرم کردن مصالح و خصوصا آب مصرفی در بتن است. البته این روش تقریبا ناکارآمد بوده و صرفا نیروی زیادی را می‌طلبد. برای دومین راه حل می‌توان استفاده از مواد تسریع کننده را در نظر گرفت. این مواد موجب افزایش سرعت هیدراتاسیون و بالا رفتن دمای حاصل از هیدراتاسیون می ‌شود. مقاومت بتن در سنین اولیه نیز افزایش می‌یابد.سومین راه حل و بهترین آن استفاده از ضد یخ بتن می ‌باشد (برای مثال مشخصات MTO ANTIFREEZ را مطالعه کنید) زیرا یک ضد یخ بتن خوب با تسریع در روند هیدراتاسیون، سرعت گیرش اولیه بتن را بالا برده و در نتیجه میزان آب اشباع در بتن را کاهش می دهد، از طرفی نقطه انجماد آب موجود در بتن را پایین آورده و به همین علت شرایط بند 2 را نیز برآورده می ‌کند و بهترین راه برای آن استفاده از ضد یخ بتن می ‌باشد.

بتنی که در هوای سرد ریخته می ‌شود تنها در صورتی دارای مقاومت و دوام لازم برای رعایت الزامات سرویس مدنظر می‌ باشد، که به صورت مناسبی تولید، ریخته و محافظت شود.

با وجود اینکه آن زمان شناخته می‌ شود ولی در طول 24 ساعت اولیه برای جلوگیری از یخ زدگی حفاظت در بهار و پاییز نیز لازم است. وقتی بتن یخ می ‌زند چه اتفاقی می‌ افتد؟ آب داخل منافذ در بتن در حدود 1 درجه سانتی گراد (30 درجه فارنهایت) شروع به یخ زدگی می‌ کنند.

هنگامی که مقداری آب یخ می ‌زند غلظت یون داخل آب یخ نزده بالا می ‌رود علاوه بر این، نقطه انجماد نیز بالا می‌رود. در حدود -3 تا -4 درجه سانتی گراد (25 تا 27 درجه فارنهایت)، منافذی که به اندازه کافی داخل آن آب است یخ می‌زند در نتیجه هیدراتاسیون کاملا متوقف می‌ شود و بنابراین استحکام بتن، نیروهایی که به وسیله انبساط یخ تولید می شوند (حجم یخ اشغالی حدود 9٪ بیشتر از آب) ممکن است در یکپارچگی طولانی مدت بتن زیان آور باشد.

  • هنگامه میرزایی