تاسیسات بهداشتی ساختمان

نقشه کشی تأسیسات بهداشتی

برای ترسیم نقشه های تأسیسات بهداشتی ، ضمن آشنایی با نمادهای لوازم بهداشتی ساختمان ابتدا جانمایی این لوازم در گروههای بهداشتی ساختمان مانند : آشپزخانه ، حمام ، توالت و دستشویی تعیین می گردد و پس از آن نحوه ترسیم لوله کشی آب سرد و گرم ، برگشت آب مصرفی و لوله کشی فاضلاب ، هواکش و آب باران شرح داده خواهد شد .

فاصله مجاز بین وسایل بهداشتی

برای استفاده بهتر از وسیله بهداشتی ، بایستی فاصله مناسبی بین هر وسیله بهداشتی تا دیوارهای اطراف وسیله بهداشتی و وسایل که مجاور هم قرار دارند وجود داشته باشد .

نکات قابل توجه :

جزئیات نصب دستشویی و سینک ظرفشویی

– سازندگان مختلف دستشویی ، ممکن است روش های متفاوتی برای اتصال دستشویی به دیوار پیش بینی کرده باشند . در هرحال دستشویی در محل نصب خود باید کاملاً ثابت و قابل بازدید و تعویض باشد .

– در صورتی که دیوار پشت دستشویی از مصالح سبک از قبیل تخته گچی ، لیکا ، سیپورکس ، هپلکس  و مصالح مشابه ساخته شده باشد ، برای اتصال و ثابت نگه داشتن دستشویی روی دیوار ، باید از قطعات تقویت کننده استفاده شود .

– دستشویی می تواند با پایه کامل ، نیم پایه یا بدون پایه باشد . پایه دستگاه فقط نقش پوشش برای لوله های آب و فاضلاب را دارد و وزن دستگاه به هیچ وجه نباید به آن منتقل شود .

– در صورت نصب شیر مخلوط روی دستشویی باید لوله آب سرد مصرفی شیر یکطرفه نصب شود

– در این جزئیات برای لوله کشی آب مصرفی ، فاضلاب و هواکش فاضلاب هر نوع لوله مجاز طبق مقررات ملی ساختمان قابل استفاده است . در صورتی که دیوار پشت دستشویی دو جداره نباشد ، برای لوله کشی به صورت توکار ، فقط از لوله هایی که دفن آنها در مصالح ساختمانی مجاز است می توان استفاده کرد . در غیر این صورت لوله کشی باید روکار اجرا شود .

– لوله هواکش فاضلاب باید به طور قائم یا با زاویه ای بیش از ۴۵ درجه نسبت به سطح افق ، تا حداقل ۱۵ سانتی متر بالاتر از لبه سرریز دستشویی ادامه یابد و پس از آن می تواند تغییر امتداد داده و به لوله قائم هواکش متصل شود و یا مستقلاً تا هوای آزاد ادامه یابد .

جزئیات نصب زیر دوشی

– این جزئیات در طبقه ای که روی زمین قرار دارد نیز قابل استفاده است .

– در صورت استفاده از دوش شلنگی (کمر تلفنی) نصب مانع برگشت جریان از نوع ترکیبی شیر یکطرفه و خلا شکن ، در محل اتصال شلنگ به شیر ضروری است .

– در این جزئیات برای لوله کشی آب مصرفی ، فاضلاب و هواکش فاضلاب هر نوع لوله مجاز طبق مقررات ملی ساختمان قابل استفاده است . در صورتی که دیوار پشت دستشویی دو جداره نباشد ، برای لوله کشی به صورت توکار ، فقط از لوله هایی که دفن آنها در مصالح ساختمانی مجاز است می توان استفاده کرد . در غیر این صورت لوله کشی باید روکار اجرا شود .

جزئیات نصب وان

– برای دسترسی به سیفون فاضلاب و وان باید دریچه ای به ابعاد ۲۵*۲۵ سانتی متر در نزدیکی سیفون پیش بینی شود .

– در صورت استفاده از دوش شلنگی نصب مانع برگشت جریان از نوع ترکیبی شیر یکطرفه و خلا شکن ، در محل اتصال شلنگ به شیر ضروری است .

– در این جزئیات یک حالت انشعاب لوله هواکش خشک برای توالت نشان داده شده است . هواکش توالت می تواند مطابق یکی از روش های خشک ، مداری ، تر ، مشترک و غیره باشد .

ساخت مسجد

طبقه‌بندی مساجد

مساجد از نظر موقعیت و اهمیت به شرح زیر طبقه بندی می‌شوند:

1- مساجد زیرمحله‌ای: در بسیاری ازمحلات علاوه بر یک مسجد محله ممکن است مساجد کوچک ساخت مسجد با عرصه کمتر از ۵٠٠مترمربع نیز ساخته شود که معمولا با وقف افراد خیر ساخته می‌شوند و در عین کوچکی و سادگی از فضای روحانی خوبی برخوردار است.

2- مساجد محله‌ای: مساحت عرصه این مساجد طبق مصوبه شورای عالی معماری وشهرسازی، در حدود ۵٠٠مترمربع می باشد.

3- مساجد ناحیه‌ای: مساحت زمین این مساجد طبق مصوبه شورای عالی معماری و شهرسازی، در حدود ١٠٠٠مترمربع می‌باشد.

4- مساجد منطقه‌ای : مساحت زمین این مساجد طبق مصوبه شورای عالی معماری و شهرسازی، در حدود ٢٠٠٠مترمربع در می باشد.

فضاهای مورد نیاز در تمامی این مساجد ذکر شده عبارتند از: پیش فضا، صحن، شبستان، طراحی مسجد کفشداری، فُرادا خوانی، سرویس‌های بهداشتی و وضوخانه، دفتر مسجد و اتاق روحانی، انبار و آبدارخانه و فضاهای ارتباطی، محل زندگی خادم، کتابخانه، اتاق بسیج، کمیسیون مشارکت در ساخت اتاق نگهداری کودکان و سالن ورزش و فضاهای پیش‌بینی نشده. ارتفاع مفید شبستان، در مساجد ناحیه‌ای و منطقه‌ای با مساحت فضای اختصاص یافته به شبستان تناسب داشته باشد. در مساجد محله‌ای حداقل ارتفاع شبستان، ساخت مسجد از کف تا زیرسقف، در صورتی که شبستان فاقد نیم‌طبقه باشد، ۵ متر و در صورت وجود نیم طبقه حداقل ارتفاع شبستان حدود ۵متر از زمین تا زیر سقف بصورتی که ارتفاع مفید از کف تا زیر سقف نیم طبقه، حدود ۴متر باشد.

نحوه ساخت مسجد

1- تعیین درست جایگاه و مرکزیت مسجد، یکی از مسائل مهمّی که توجه به آن ضروری است.

2- ارتفاع ابنیه اطراف مسجد حداقل تا سه پلاک باید کمتر و یا هم ارتفاع مساجد پیش بینی شود.

3- مرکز امور مساجد نظارت دقیقی بر اجرای کامل نقشه‌های تائید شده داشته باشد.

4- هماهنگی نقشه‌های سازه، تاسیسات الکتریکی و مکانیکی با نقشه‌های معماری هماهنگی داشته باشند.

5- رعایت اصول ایمنی ساختمان در هنگام ساخت مسجد رعایت شود.

6- نقشه برداری صحیح انجام شود و جهت قبله توسط دستگاه‌های ذ‌یربط تعیین شود.

7- حرمت حدود شبستان قدیمی مسجد هنگام تخریب، احداث، تعمیر و مرمت رعایت گردد.

8- تراز طبقه همکف حد اقل ۵٠سانتیمتر ازکف گذر بالاتر باشد و نحوه مشارکت در ساخت زمین در صورت نیاز فضاهای زیرزمین به نور طبیعی، طراحی مسجد حداقل ارتفاع همکف از گذر ١۵٠+ سانتی‌متر باشد.

9- ساخت مناره‌ بلند و دیوارهای بلند شبستان مسجد با رعایت حدود شرعی انجام شود.

10- حیاط مسجد مسقف ساخته شود تا در زمستان و تابستان نماز به راحتی اقامه‌ گردد.

11- مسجد را نباید با طلا تزیین کنید و همچنین نباید صورت چیزهایی مثل انسان وحیوان که روح دارد در ساخت مسجد استفاده شود.

 

اضافه بنا

اضافه بنا چیست؟

ساخت ‌و ساز ملک هم مانند هر کار دیگری شامل یکسری قوانین و مقررات می‌شود که شهرداری تعیین‌کننده بند‌ها و مفاد قانونی آن است.

به‌طورکلی امکان ساخت بنا اعم از تجاری، اداری، مسکونی و… تنها با مجوز شهرداری امکان‌پذیر است؛ به مجوز شهرداری برای احداث ملک پروانه ساختمان می‌گویند و در صورت عدم دریافت پروانه ساختمان، ملک فاقد پلاک ثبتی و شامل تخلف اضافه بنا می‌شود البته در این شرایط مالک می‌تواند با مراجعه به شهرداری و استناد بر کمسیون ماده ۱۰۰ مشکل را رفع نماید.

به بیانی ساده‌تر می‌توان گفت اضافه بنا به معنی در نظر گرفتن بنای اضافی در هنگام ساخت است.

تخلف اضافه بنا چگونه محاسبه می‌شود؟

بر اساس قانون زمین‌های شخصی باید قبل از ساخت تفکیک شوند و برای احداث بنا شماره پلاک ثبتی و پروانه ساخت دریافت کنند؛ در غیر این صورت ملک موردنظر تخریب و یا جریمه می‌شود؛ به‌طورکلی تخلف اضافه بنا شامل تخلف تراکم و تخلف سطح اشغال می‌شوند:

تخلف تراکم

شهرداری هر منطقه با توجه به جمعیت، عرض خیابان، ساخت‌وساز و … گزینه‌ای بنام تراکم را در نظر می‌گیرد، درواقع تراکم همان تعداد طبقاتی است که فرد می‌تواند در زمین خود بنا کند و در صورت عدم رعایت تراکم منطقه و اجتناب از جریمه اضافه بنا به ملک ساخته‌شده پایان کار داده نمی‌شود.

تخلف سطح اشغال

دومین موضوع در تخلف اضافه بنا موضوع سطح اشغال است. سطح اشغال به درصدی ازملک که زمین مالک را اشغال کرده گفته می‌شود. بر اساس قوانین تعیین‌شده از سوی شهرداری تنها ۶۰ درصد از هر قطعه زمین قابل به ساخت است و درصورتی‌که متراژ بنای ساختمان به بیش از ۶۰ درصد برسد شامل تخلف اضافه بنا می‌شود.

جریمه اضافه بنا

در نظام جدید مقابله با تخلفات ساختمانی، مدیریت شهری قصد دارد تا با کاهش میزان تخلفات ساختمانی مکانیسم جدیدی را به اجرا دربیاورد. ازاین‌رو جریمه تخلفات اضافه بنا را به ۲ بخش کمی و کیفی تقسیم کرده‌اند:

جریمه تخلفات کمی

به آن دسته از تخلفات گفته می‌شود که پروژه احداثی بدون مجوز از شهرداری و اخذ پروانه ساخت بناشده باشد. در این حالت شهرداری با توجه به ارزش معاملاتی ساختمان، نرخ تورم، قیمت روز و حتی مصالح بکار رفته در سازه بهای تخلف را محاسبه می‌کند.

بر اساس همین فرمول املاک مسکونی بین یک و نیم تا ۳ برابر و املاک تجاری بین ۲ تا ۴ برابر جریمه پرداخت می‌کنند.

جریمه تخلفات کیفی

این نوع تخلفات ساختمانی باجان ساکنان یک ساختمان و یا اهالی محل سروکار دارند که در این صورت دستور تخریب بنا (قلع بنا) از سوی شهرداری صادر می‌شود. زمانی که برای تخلف اضافه بنا حکم قلع صادر شود شهرداری موظف است قسمت‌هایی ازملک مثل طبقات اضافه و یا سطح اشغال که شامل اضافه بنا می‌شود را تخریب کند و هزینه تخریب بر عهده مالک است. لازم به ذکر است تنها در مورد تخلفات کیفی حکم تخریب صادر می‌شود و اگر در تخلفات اضافه بنا موارد ایمنی، اصول شهرسازی، اصول فنی و بهداشت رعایت شود تنها پرداخت جریمه نقدی کفایت می‌کند.

ابهام در ارزش معاملاتی زمین و جریمه اضافه بنا

هرساله شهرداری بر اساس یکسری معیارهایی از پیش تعریف‌شده ارزش معاملاتی هر منطقه را مشخص می‌کند. این معیارها می‌تواند بر اساس منطقه‌ای که زمین در آن واقع‌شده است، موقعیت مکانی و … تعیین شود؛ درواقع برای تخلفات کمی که به پرداخت جریمه نقدی ختم می‌شود ارزش معاملاتی خود زمین است که تعیین‌کننده جریمه اضافه بنا می‌شود.

قانون پارکینگ در ساخت و ساز

قانون پارکینگ  

پارکینگ نیز در قوانین ساخت و ساز شهرداری جای خود را دارد. صدور هر گونه عدم خلاف یا گواهی پایان کار، منوط به تأمین کلیه پارکینگ‌های مورد نیاز مذکور، در همان ساختمان و یا در پارکینگ‌های مشاعی با فاصله حداکثر 250 متر خواهد بود.

تعداد پارکینگ‌های مورد نیاز برای ساختمان‌ها و مجتمع‌هایی که از کاربری‌های مختلف برخوردارند، بایستی برابر مجموع تعداد حداقل پارکینگ‌های لازم برای هر یک از کاربری‌ها طبق ضوابط، محاسبه و تأمین شود.

احداث درب پارکینگ در پخ تقاطع دو گذر ممنوع است.

درصورتی‌که پارکینگ در زیرزمین تأمین گردد، شیب رمپ حـداکثر 15 درصد خواهد بود، حداکثر شیب یک متر ابتدا و انتهای رمپ باید مساوی یا کمتر از 10 درصد باشد.

در شیب‌های قوس دار شعاع گردش رمپ حداقل 6/5 متر ملاک عمل می‌باشد (آکس رمپ) و باید توجه کرد که مرکز قوس باید داخل محدوده ملک قرار گیرد.

حداقل عرض درب ورودی پذیرفتنی برای پارکینگ‌های با تعداد کمتر از 25 واحد، سه متر است و برای پارکینگ‌های بیش از 25 واحد یا مساحت 1000 مترمربع با یک رمپ ورودی، پنج متر قابل قبول است.

حداقل عرض مفید شیب رمپ در پارکینگ‌های با تعداد کمتر از 25 واحد، 3/5 متر و برای پارکینگ‌های بیش از 25 واحد یا مساحت 1000 متر مربع با یک رمپ ورودی، پنج متر قابل قبول است.

حداقل ارتفاع مفید پارکینگ‌های مسقف و ورودی آنها باید 240 سانتی‌متر باشد (بدون اینکه لوله‌ها و کانال‌های تاسیساتی و غیره از ارتفاع مفید آن بکاهد).

از هر گذر ماشین رو، تنها یک درب ورودی پارکینگ مجاز شمرده شده، به جز در زمین‌های با بر بیش از 20 متر که داشتن دو درب نیز بلامانع است.

برای املاک دارای چند بر، از هر گذر ماشین رو یک راه مجاز است ولی در صورتیکه از یک گذر قصد تامین پارکینگ داشته باشد گذر کم رفت و آمدتر (کم عرض‌تر) پیشنهاد می‌شود.

برای تأمین یک واحد پارکینگ آکس به آکس دو ستون عرضی سه متر و آکس به آکس دو ستون طولی آن پنج متر الزامی است. در هر صورت عرض محل پارک (فاصله داخلی بین دو ستون) نباید کمتر از 2/5 متر باشد.

در صورتیکه دو طرف محل توقف در پارکینگ دیوار باشد، عرض آن باید حداقل سه متر باشد.

برای تامین دو واحد پارکینگ آکس به آکس دو ستون عرضی پنج متر و آکس به آکس دو ستون طولی آن نیز پنج متر الزامی است. در هر صورت عرض محل پارک (فاصله داخلی بین دو ستون) کمتر از 4/5 متر نباشد.

برای تامین سه واحد پارکینگ آکس به آکس دو ستون عرضی 7/5 متر و آکس به آکس دو ستون طولی آن نیز پنج متر الزامی است. در هر صورت عرض محل پارک (فاصله داخلی بین دو ستون) کمتر از 6/5 متر نباشد.

به طور کلی افزایش تعداد خودرو، با افزایش فاصله محور ستون‌ها به ازای 2/5 متر به ازای هر خودرو بلا مانع است.

هنگامی که خودروها در طول و پشت سر یکدیگر قرار می‌گیرند، ابعاد مورد نیاز برای هر یک 2 متر در 6 متر است.

حداقل عرض محل توقف اتومبیل افراد معلول 3/5 متر است.

انواع بار بر سازه

انواع بار (نیرو) خارجی

مهمترین بارهای خارجی وارد بر سازه عبارتند از:

1-1- بارهای مرده:

بارهای ثابتی (بارثابت یعنی باراستاتیکی) هستن که ناشی از وزن اجزای سازه بوده و در طول عمر سازه، مقدار و محل اثرشون ثابته. این بارها معمولا شامل وزن اجزای دائمی ساختمونن مثل وزن تیرها، ستون‌ها، کف‌ها، دیوارها، راه‌پله و وزن تاسیسات و تجهیزات. مقدار این باررو میتونید براحتی هرچه تمام تر از حاصلضرب حجم در وزن مخصوص مصالح مورد استفاده برای اجزای مختلف ساختمون بدست بیارید

2-1- بارهای زنده:

بارهای متحرکی هستن که به لحاظ مقدار و محل اثر، وضعیت نامشخصی دارن. مثلا در پل، وزن ماشین هایی که از روی پل رد میشن و در ساختمون وزن انسان هایی که تو ساختمون رفت و آمد میکنن مثال های ساده ای از بار زنده هستن. با توجه به ماهیت تصادفی بار زنده، برآورد مقدار دقیق اون غیر ممکنه. برا همینم بارهای زنده رو بر اساس جداول آیین نامه محاسبه میکنن بار زنده براساس سرعت اثرش بر سازه، به صورت استاتیکی و دینامیکی درنظر گرفته میشه. وزن افرادی که در سازه رفت و آمد میکنن، نمونه ای از بار زنده استاتیکی  و بار ضربه ناشی از آسانسور نمونه ای از بار زنده دینامیکی است

تفاوت بار مرده و زنده

فرق اساسی بارهای زنده با بارهای مرده در اینه که بارهای زنده متغیر و غیر قابل پیش بینی هستند. هم محل اثر این بارها میتونن تغییر کنن و هم مقدارشون کم و زیاد بشه و برا همینم تعیین دقیق اون غیرممکنه. در صورتیکه بارهای مرده ثابت و قابل پیش بینی هستن و ازاین جهت برآورد آن ها کار سختی نیست  درنتیجه تعیین مقدار بار زنده بر خلاف بار مرده، به طور مستقیم توسط مهندس محاسب امکان پذیر نبوده و باید مقدار آن توسط مطالعات آماری آیین‌نامه بیان شود

3-1- بار برف:

بطور کلی بارش برف و انباشته شدن آن بر روی بام، باعث ایجاد بارثقلی بر روی سازه میشه. این بار ثقلی در شرایط خاص میتونه بحرانی بشه و باعث تخریب سازه بشه. بار برف رو فقط باید برای بام و سطوح دیگر ساختمان که ممکنه برف روشون جمع بشه مانند بالکن ها در نظر گرفت. در بیشتر آیین نامه های معتبر بارگذاری دنیا، وزن برف انباشته شده روی بام رو از روی وزن برف انباشته شده روی سطح زمین افقی بدست میارن. برای این کار  بار برف روی سطح زمین با اعمال ضرایبی افزایشی و کاهشی به بار برف در بام تبدیل میشه.  ضرایب به موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی، بافت شهری (تاثیر کنار هم قرار گرفتن ساختمان ها)، شکل و کاربری ساختمان بستگی دارن.

4-1- بار باد:

باد همون جریان هواست که از نقاط پر فشار به نقاط کم فشار حرکت میکنه. باد از جمله بار‌های جانبی وارد بر سازه است. از اونجاییکه جهت و مقدار نیروی باد در طول زمان تغییر میکنه، پس ما با یک نیروی دینامیکی سروکار داریم و برای محاسبه ی نیروی آن باید از روش های دینامیکی استفاده کنیم. اما در ساختمون های با ارتفاع کم و متوسط که سختی سازه زیاده و رفتار سازه نسبتا صلبه، آیین نامه این اجازه رو به ما میده که اثرات دینامیکی  باد را توسط بارهای استاتیکی معادل درنظر بگیریم

باد میتونه در هر جهتی به سازه برخورد کنه. بنابراین در روند طراحی باید نیروی باد را در تمام جهات به سازه اعمال کرد و حالت بحرانی تر رو برای طراحی در نظر گرفت. ذرات هوا هنگامی که به مانعی برخورد می کنند، قسمتی از انرژی جنبشی خود را تبدیل به فشار وارد بر سطح میکنن و این موضوع باعث میشه که به سطح فشار و نیرو وارد بشه. بار باد به سرعت باد، شکل ساختمان، ارتفاع ساختمان، میزان پوشش و گرفتگی محیط اطراف ساختمان بستگی داره.

5-1- بار زلزله:

زلزله یک پدیده تصادفیه یعنی در هر مکان و زمانی احتمال وقوع زلزله وجود داره. بار زلزله در همه جهات به سازه نیرو وارد میکنه برا همینم سازه ها باید بگونه ای طراحی بشن تا در همه جهات، دارای سختی و مقاومت کافی در برابر نیروهای ناشی از زلزله باشن. از اونجا که طراحی سازه در همه جهت ها، کار دشوار و عملا غیر ممکنیه، آیین نامه ها بجای طراحی در همه جهات، سازه را در دو راستای عمود برهم در برابر نیروی زلزله طراحی میکنن. زلزله یک بار رفت و برگشتیه که در مدت زمان کوتاهی به سازه وارد میشه و در طول این زمان، مقدار و جهتش تغییر میکنه. پس نیروی زلزله، نیرویی دینامیکیه و برای تحلیل سازه باید از روش های دینامیکی استفاده بشه تا اثرات دینامیکی بار درنظر گرفته بشن.

بارهای وارد بر ساختمان

بارهای وارد بر سازه:

1- تعریف بار

در مهندسی عمران به نیرو میگن بار و منظور از بارگذاری سازه، نیروهایی هستن که به سازه وارد میشن. نیروهای وارد بر سازه بطور کلی به دو دسته تقسیم میشن:

نیروهای خارجی : نیروهایی که از خارج به سازه وارد میشن.

نیروهای داخلی: نیروهایی که در اثر نیروهای خارجی در اجزای سازه  ایجاد میشن (پس اگه نیروی خارجی نداشته باشیم خبری از نیروی داخلی نیست).

2- مسیر انتقال بار

مسیری که بار طی میکنه تا به زمین برسه رو مسیر انتقال بار میگن (اونایی که مقاله سازه 🌳 رو نخوندن در جریان باشن که وظیفه اصلی سازه، انتقال بار به زمین است). سازه، بار خارجی وارد بر طبقه رو از دال به تیر فرعی، از تیرفرعی به تیر اصلی، از تیر اصلی به ستون و از ستون به پی و زمین منتقل میکنه. در اثر این نیروی خارجی در اعضای قاب یعنی دال، تیر فرعی، تیر اصلی، ستون و پی نیروی داخلی ایجاد میشه. حالا اگه نیروی داخلی ایجاد شده تو عضومون بیشتر از مقاومت عضو باشه، اون عضومون دچار آسیب میشه.

3- دسته بندی نیروهای خارجی

نیروهای خارجی براساس منشا بار، جهت اعمال بار و سرعت اعمال بار به سه دسته تقسیم میشن:

1-3- نیروهای خارجی براساس منشا بار

2-3- نیروهای خارجی براساس جهت اعمال بار

3-3- نیروهای خارجی براساس سرعت اعمال بار

تفاوت بین بار دینامیکی و استاتیکی

بار استاتیکی نسبت به زمان مقدارش ثابته، برا همینم به ازای این نوع بار تنها یک پاسخ (مانند جابجایی) برای سازه وجود داره اما بار دینامیکی نسبت به زمان مقدارش متغیره، درنتیجه برای این نوع بار، در هر زمان یک پاسخ (مانند تاریخچه جابجایی) برای سازه وجود داره.طبق قانون دوم نیوتن  (F=m×a) چنانچه به سازه شتابی اعمال بشه، متناسب با این شتاب در سازه نیروی اینرسی ایجاد میشه. بار دینامیکی شتاب داره پس در سازه نیروی اینرسی ایجاد میکنه، بار استاتیکی شتابش صفره درنتیجه در سازه نیروی اینرسی ایجاد نمیکنه. حالا فرض کنید به پی یک سازه قابی نیروی افقی اعمال بشه و اگر این نیرو بسیار آهسته و بصورت استاتیکی اعمال بشه، در این حالت بدون اینکه به سازه نیرویی ( اینرسی) اعمال بشه سازه به موقعیت ثانویه منتقل میشه اما اگر این نیرو سریع و بصورت دینامیکی اعمال بشه در پی سازه شتاب ایجاد میشه (دقیقا مثل زلزله) و پی به موقعیت ثانویه منتقل میشه اما سقف با نیرویی به نام اینرسی تمایل به حفظ حالت قبلی خودش داره

 

نحوه نصب ستون فلزی به فونداسیون

نحوه نصب ستون فلزی به فونداسیون ( شالوده ) :

جزئیات اتصال نحوه نصب ستون فلزی به شالوده بتنی به نیروی موجود در پای ستون بستگی دارد . در ستون با انتهای مفصلی فقط نیروی فشاری و برشی از ستون به شالوده منتقل می شوند. اگر بخواهیم لنگر خمشی را نیز به شالوده منتقل نماییم ، در ان صورت ، نیاز به طرح اتصال مناسب برای این کار خواهیم داشت که اتصال گیردار خوانده می شود.

دلیل استفاده از صفحه کف ( بیس پلیت ) ستونی و بولت در نصب ستون فولادی :

ستونهای یک ساختمان اسکلت فلزی ، نقش انتقال دهنده بارهای وارد شده را به فنداسیون (به صورت نیروی فشاری ، کششی ، برشی یا لنگر خمشی) به عهده دارند. در این میان ، ستون فلزی با صفحه ای فلزی که از یک سو با ستون و از سوی دیگر با بتن درگیر شده است روی فنداسیون قرار می گیرد. توجه به اینکه ستون فلزی به علت مقاومت بسیار زیاد تنشهای بزرگی را تحمل می کند و بتن قابلیت تحمل این تنشها را ندارد ؛ بنابراین صفحه ستون واسطه ای است که ضمن افزایش سطح تماس ستون با پی ، سبب می گردد توزیع نیروهای ستون در خد قابل تحمل برای بتن باشد. کار اتصال صفحه زیر ستونی با بتن بوسیله میله مهار (بولت Bolt) صورت می گیرد و برای ایجاد اتصال ، انتهای آن را خم می کنیم و مقدار طول بولت را محاسبه تعیین می کند.

تعداد بولت ها بسته به نوع کار از دو عدد به بالا تغییر می کند ، حداقل قطر این میله های مهاری میلگرد نمره ۲۰ است ؛ در حالی که صفحه تنها فشار را تحمل می کنر ، بولت نقش عمده ای ندارد و تنها پایه را در محل خود ثابت نگه می دارد . نکته مهم هنگام نصب ستون فلزی بر روی صفحه تقسیم فشار این است که حتما انتهای ستون سنگ خورده و صاف باشد تا تمام نقاط مقطع ستون بر روی صفحه بیس پلیت بنشیند و عمل انتقال نیرو بخوبی انجام پذیرد . از آنجا که علاوه بر فشار ، لنگر نیز بر صفحه زیر ستونی وارد می شود ، طول بولت باید به اندازه ای باشد که کشش وارد شده را تحمل نماید که این امر با محاسبه تعیین خواهد شد.

محافظت کف ستونها و پیچهای مهاری ( مهره و حدیده ):

کف ستون ها از جمله قطعات ساختمانی هستند که اغلب در معرض اثر شدید رطوبت قرار دارند و باید به نحو مطلوب حفاظت شوند . در ساختمانهای معمولی و به طور کلی در ساختمانهایی که پس از پایان یافتن کار اسکلت فلزی دیگر نیازی به بازدید و تنظیم کف ستونها نیست ، اطراف کف ستون را با بتن پر می کنند و در صورتی که قبل از بتن ریزی سطوح فولادی خوب تمیز شده و کا جوش یا زغال جوش برداشته شده باشد ، بتن به فولاد می چسبد و آن را کاملا محافظت می کند . در بعضی دیگر از ساختمانها ، کف ستونها را نظیر سایر قطعات به وسیله رنگ محافظت می کنند .

در ساختمانهای صنعتی که امکان باز کردن و نصب مجدد آنها وجود دارد ، با مواد قیری مخلوط با ماسه نرم از کف ستون ها حفاظت می شود ؛ همچنین برای تمیز ماندن حدیدهای پیچهای مهاری و دوری از آسیب دیدگی باید قبل از بتن ریزی فنداسیون ، قسمت حدیدها به وسیله پلاستیک یا گونی یا سیم مناسب بسته شده ، پوشش مناسب صورت گیرد .

مراحل ساخت ساختمان اسکلت فلزی

مراحل ساخت ساختمان اسکلت فلزی

به طور معمول سازه فولادی به سیستم‌های ساختمانی اطلاق می‌شوند که در آن المان‌های عمودی و افقی که قاب‌ها را تشکیل می‌دهند از فلز ساخته شده باشند. حال با این تعریف ساده، حال به سراغ مراحل ساخت سازه‌های فلزی به شرح زیر می‌رویم:

ساخت پایه و فونداسیون

سازه فلزی با ساخت فونداسیون یا پی آن آغاز می‌شود. به طور کلی، انواع فونداسیون مورد نیاز برای ساختار باید براساس ظرفیت تحمل خاک بنا انتخاب و طراحی شود. در بررسی خاک از اکتشاف سطحی و زیرسطحی برای ارزیابی وضعیت خاک که ساختار قاب فولادی در آن استوار است استفاده می‌شود. به عنوان مثال، هنگامی که بارهای متوسط یا کم به پایه منتقل می‌شود، توصیه می‌تواند استفاده از پی منفرد و یا نواری باشد. این نوع پی‌ها بارهایی را به خاک انتقال می‌دهند که توانایی پشتیبانی از بارهای منتقل شده را دارند. اگر استحکام خاک ضعیف باشد و بار تحمیلی زیاد! بهتر است از فونداسیون گسترده (رادیه) یا شمع استفاده شود.

ساخت ستون فولادی

یکی از مهم‌ترین مراحل ساخت ساختمان اسکلت فلزی ، قرار دادن ستون‌های فولادی است. ستون‌های فلزی اغلب در مقاطع IPE، IPB، قوطی و ناودانی تک یا دوبل با نمره مختلف برحسب میزان بار وارده از سوی تیرهای اصلی (شاه‌تیر) انتخاب می‌شوند. مهم‌ترین نکته در نصب ستون، اتصال بین فونداسیون و ستون و شکاف بین این دو است. با توجه به پایه و اتصالات ستون، صفحات فولادی (بیس پلیت) تا انتهای ستون‌ها جوش داده می‌شوند. همچنین ممکن است با استفاده از بولت به داخل پی متصل شوند. باید دانست که مطلوب‌ترین شکل بیس پلیت، شکل مستطیلی و مربعی است، زیرا به انتقال نیروها از ستون به بیس پلیت و از بیس پلیت به فونداسیون بهتر عمل می‌کنند.

نصب تیرهای فلزی

مقاطع مختلف تیر پیش ساخته اعم از IPE و IPB، قوطی، ناودانی، نبشی و یا لانه‌زنبوی به صورت تک یا دوبل در طی مراحل ساخت ساختمان اسکلت فلزی مورد استفاده قرار می‌گیرند. تیرها معمولاً بارها را از کف و سقف به ستون‌ها منتقل می‌کنند. اعضای تیر فولادی می‌‍توانند تا 18 متر طول داشته باشند، اما معمولی‌ترین اندازه دهانه تیرها از 3 متر تا 9 متر می‌باشند. اتصال بین تیر و ستون اغلب به دو روش جوش و پیچ انجام می‌گیرد. اما از نظر سازه‌‌ای اتصال تیر به ستون انواع مختلف وجود دارد که بر اساس نوع و میزان بار تعیین می‌شود، به عنوان مثال، اتصال مفصلی برای عدم حضور نیروی خمشی و اتصال گیردار به دلیل حضور نیروی خمشی کاربرد دارد. همچنین تیرها به دو نوعِ تیرهای اصلی و فرعی تقسیم می‌شوند، که بار تیرهای فرعی به تیرهای اصلی وارد می‌شود.

سیستم‌های سقف

انواع مختلفی از سیستم‌های سقف وجود دارند که می‌توانند در ساخت سازه‌های فلزی مورد استفاده قرار گیرند. بعد از ساخت تیرها، حال نوبت انتخاب نوع سیستم سقف و اجرای آن است. نه تنها سیستم‌‌های سقف از بارهای عمودی پشتیبانی می‌کنند بلکه عملکردی به مانند دیافراگم‌ها دارند و در اثر استفاده از بادبندها، در برابر بارهای جانبی (زلزله و باد) مقاومت می‌کنند.

سیستم بادبند

یکی دیگر از مراحل ساخت ساختمان اسکلت فلزی ، اختصاص دادن بادبندها است. از بادبند یا مهاربندی عرضی برای مقاومت در برابر نیروهای جانبی اعم از زلزله و باد استفاده می‌شود. بادبندها، نیروهای جانبی را به ستون منتقل می‌کنند. مقطع فولادی مورد استفاده در بادبندها نیز معمولاً ناودانی یا نبشی به صورت تک یا دوبل می‌باشند. همچنین از طریق جوش و با استفاده از پلیت (صفحه فلزی) از یک سمت به بادبند و از سمت دیگر به ستون یا تیر متصل می‌شوند

نازک کاری

به اجرای قاب فولادی و اعضایی که نقش سازه‌ای دارند، سفت کاری می‌گویند. ولی در این قسمت صحبت ما درباره اعضای غیرسازه‌ای هستند که معمولاً با عنوان نازک کاری شناخته می‌شوند. مراحل نازک کاری ساختمان هم در سازه‌های اسکلت فولادی و هم در سازه‌های اسکلت بتنی مشابه است. این مراحل شامل عایق کاری، اندودکاری، برق کاری، کانال کشی، دیوارسازی خارجی و داخلی، کاشی کاری، نصب تأسیسات، سنگ کاری، نماسازی، نقاشی و موارد دیگر می‌باشند.

تأسیسات مکانیکی ساختمان

تأسیسات مکانیکی ساختمان شامل مجموعه ای از سازه ها و اجزایی است که ساختار سیستم های داخلی ساختمان را جهت بهبود سطح آسایش زندگی بشر ایده آل می سازد.

تأسیسات مکانیکی به عنوان جزء تفکیک ناپذیر و مکمل ساختمان که نقش بسیار مهم و مؤثری در افزایش بقا و طول عمر آن دارد، شامل مؤلفه های متعدد و متنوعی است که بسته به کاربری و کیفیت ساخت پروژه، حوزه های مختلفی را پوشش می دهد که عبارتند از:

تأسیسات بهداشتی:

شامل دو سیستم انتقال آب که موازی یکدیگر عمل می کنند. یکی وظیفه تأمین آب آشامیدنی و مصرفی را به عهده دارد و دیگری مواد ضایعاتی انباشته شده در لوله ها (فاضلاب) را از ساختمان خارج می کند.

تأسیسات HVAC:

شامل سیستم ها و تجهیزات مربوط به گرمایش  (Heating) تهویه  (Ventilation) و تهویه مطبوع (Air Conditioning) ساختمان می باشد که مجموعه ای از فناوری های ضروری جهت ایجاد شرایط آسایش را از طریق تهویه و خلق شرایط دمایی مطبوع برای فضاهای داخلی ساختمان، تشکیل می دهد.

تأسیسات گازرسانی:

سیستم لوله کشی گاز و انشعابات آن در ساختمان که بر اساس قوانین و مقررات مشخصی طراحی و اجرا می گردد.

تأسیسات آتش نشانی:

شامل تجهیزات اطفاء حریق که با هشدار سیستم اعلان حریق، آب را به محل آتش سوزی منتقل می کنند.

تأسیسات استخر، سونا و جکوزی:

مجموعه ای است که از بخش های مختلفی شامل مدار گردش آب، فواره و آب نما، گرم کننده، سیستم اتوماتیک مواد شیمیایی و سیستم کنترل، تشکیل شده است.

تأسیسات آسانسور و پله برقی:

شامل تجهیزاتی که مهمترین آن ها کابین، وزنه تعادل، الکتروموتور، راه پله و تابلو برق هستند.

تأسیسات درمانی:

مجموعه ای شامل سیستم تأمین گازهای طبی از جمله اکسیژن، دی اکسید کربن، نیترواکساید، هوای فشرده و نیز سیستم خلاء می باشد.

تأسیسات سیستم های بخار:

سیستم لوله کشی بخار و انشعابات آن در ساختمان که شامل متعلقاتی از جمله شیرآلات کنترل و تقلیل فشار، تله های بخار و … است.